Hazine ve Maliye Bakanlığı, Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından 2024 yılında gerçekleştirilen denetimlerle kayıt dışı ekonomiyle mücadelesini hız kesmeden sürdürüyor. Bakanlık, geçen yıl 1,1 milyon saha denetimi yaparak, bu süreçte toplamda 7,4 milyar lira ceza keserken, 132,5 milyar lira için izahat talep etti. Bu denetimler, birçok sektörde KDV oran uyumsuzlukları, belge düzeni eksiklikleri ve ödemelerin kayıtlarla uyumsuzluğunun tespit edilmesini sağladı.
Kira beyanı artışı ve 376 bin yeni mükellef
2024 yılında kira gelirleriyle ilgili önemli gelişmeler yaşandı. Gelir İdaresi Başkanlığı, 425 bin konutta yapılan yoklamalarla, 376 bin yeni mükellefin kira beyanında bulunmasını sağladı. Bu, bir önceki yıla göre kira beyanında %26’lık bir artış anlamına geliyor. Ayrıca, 55 bin mükellef geçmiş yıllara ait kira beyannamelerini vererek 3,1 milyar lira kira geliri beyan etti.
Bandrollü ürünlerde kaçakçılıkla mücadele
Tütün ve alkollü içkilerdeki kaçakçılıkla mücadelede de önemli bir adım atıldı. 2007 yılında başlatılan bandrol uygulaması ile kaçak sigara ve alkollü içki tespiti kolaylaştırıldı. 2024 yılı boyunca yapılan denetimlerde 16 milyondan fazla sigara ve alkollü içki ile 600 milyon dal makaron denetlendi. Kaçak olduğu tespit edilen 2 milyon sigara, alkollü içki ve 120 milyon dal makaron ile ilgili adli süreç başlatıldı.
132,5 milyar liralık izahat istendi
Gelir İdaresi Başkanlığı, nakit yoğun kullanılan sektörlerdeki mükellefleri izaha davet etti. Özellikle fiziki ve sanal POS cihazlarının usulsüz kullanımı, IBAN yoluyla yapılan tahsilatlar gibi yöntemlerle kayıt dışı bırakılan hasılatlar tespit edildi ve bu mükelleflerden izahat talep edildi. Ayrıca, şirketlerin ortaklarına dağıttığı kar payı, sporcuların kazançları, tekne ve yat satışları gibi konularda vergi ziyaına neden olan durumlar da denetim altına alındı.
Bu çerçevede, 137 bin 25 mükellef ile temasa geçilerek 132,5 milyar liralık kayıt dışı hasılat için gönüllü uyum ve izaha davet çalışmaları başlatıldı. Bu süreçte, 252 bin 322 beyanname ile 27,3 milyar liralık kayıt dışı hasılatın beyanı sağlandı.
Mehmet Şimşek: Gönüllü uyum öncelikli
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, kayıt dışı ekonomiyle mücadeleye dair önemli açıklamalarda bulundu. Şimşek, vergiye gönüllü uyumun gözetileceğini belirterek, "Vergide adalet ve verimlilik ilkesi çerçevesinde kayıt dışı ekonomiyle mücadeleye yönelik denetimlerimiz yeni nesil analiz teknikleriyle sürecek. Bu yıl da vergiye gönüllü uyumu gözetirken, denetimlerimizi katbekat artırarak yeni bir safhaya geçeceğiz" dedi.
Bakan Şimşek, ayrıca 2024 yılı itibariyle vergi cezalarında etkinliğin artırılmasına yönelik önemli düzenlemelerin yapıldığını ve ceza tutarlarının arttırıldığını ifade etti. Bakanlık olarak daha önce ceza uygulanmayan uyumsuzluklara da ceza uygulanacağını belirten Şimşek, kayıt dışı ekonomiyle mücadelenin aralıksız süreceğini vurguladı.
